Aula Castelao de Filosofía

CORENTA ANOS DE COMPROMISO COA FILOSOFÍA

A Aula Castelao de Filosofía naceu formalmente no curso académico 1983-1984 co obxectivo de galeguizar o ensino da filosofía nas súas múltiples dimensións (lingua, contidos, recursos, debates…). A Aula Castelao de Filosofía ten unha concepción da educación que traspasa os valados das aulas e racha co illamento do currículo a respecto da sociedade na que vivimos e tamén, xa que logo, traspasa as barreiras da propia materia para aplicar a perspectiva filosófica aos demais saberes.

O nome de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao co que denominamos o noso colectivo, xa indica o pensamento que nos inspira. Un ideario que, no eido da filosofía que nos ocupa, tivo a súa concreción ao longo de catro décadas de actividade nos seguintes tres eixes de traballo:

Unha filosofía intercultural

Estamos comprometidas coa defensa do ensino da filosofía e do seu status académico, mais non concordamos en que fóra dese ámbito institucional esta non teña cabida. É posíbel e necesario sacar a filosofía das aulas á rúa, facela accesíbel, partillala e sometela a discusión pública, mais tamén é preciso facer o camiño inverso, aprender filosofía nas corredoiras e nas prazas, e traducir esta a unha linguaxe con aspiracións universais. Pretendemos estabelecer un diálogo entre o pensamento do pobo e a investigación académica, tronzando as burbullas nas que se adoita recluír ambos os dous ámbitos. Concordamos con quen considera que as ideas deben baixar de cando en vez do seu mundo para pasar pola experiencia da vida do pobo, antes de elevarse novamente na súa busca de universalidade.

Unha filosofía popular

Unha filosofía popular implica non só conectar con tradicións da historia do pensamento desbotadas como a que recibiu esta denominación, senón sobre todo asumir a propia inserción nun pobo concreto, o galego, dende o cal reclamamos o seu recoñecemento como interlocutor colectivo no diálogo internacional a través do cal tentamos esclarecer e resolver os debates que enfrontan e dividen a humanidade. Partimos pois do recoñecendo do dereito a expresar o propio pensamento en igualdade de condicións a todas as colectividades e grupos sociais, denunciando a súa exclusión por unha concepción da filosofía androcéntrica, eurocéntrica e clasista. Unha razón entendida como conclusión partillada froito dun diálogo, no que se permite a cada quen argumentar as súas posturas dende a súa propia situación, é ao noso xuízo unha filosofía máis auténtica que a que se fundamenta en prescindir dos grupos humanos derrotados para validar as súas teses.

Unha filosofía da liberación

Somos conscientes de que o esquecemento de determinadas voces nos debates filosóficos non é inocente, senón que denota a existencia dunhas relacións de poder desiguais no mundo que impoñen este silenciamento. Diante dunha humanidade dividida entre opresores e oprimidos, asumimos a imposibilidade dun debate público sen repercusión nese contexto inxusto. Abertas a escoitar todas as opinións, optamos explicitamente por non esquecer ás dominadas e aos dominados. Comprometémonos pois coa nación asoballada, coa clase explotada, co sexo subordinado e con todas as vítimas das inxustizas do mundo no que vivimos para contribuír modestamente á súa liberación. Mais a unha liberación auténtica non se contribúe con adoutrinamento, senón fomentando a autorreflexión partillada e a toma de consciencia das consecuencias prácticas dos diferentes postulados teóricos. Dende o respecto ao pluralismo que sempre temos presente, tentamos corrixir as desvantaxes dende as que se parten, para substituír o monólogo imperante polo diálogo útil para a emancipación.