Tag Archive for: democracia

A mediocracia, a banalización da política e o show electoral.

Dicía Voltaire que calquera que tivera o poder de facer crer idioteces tiña o poder de facer cometer inxustizas. Ese poder xa non o teñen os políticos senón os medios masivos e a súa extensión dixital, as redes sociais.

Os medios de comunicación de masas téñense convertido nunha pedra angular dos sistemas representativos aos que chamamos “democracias” O que deben os medios ás democracias e concretamente ao capitalismo é algo máis ou menos coñecido, grazas a elas puideron desenvolverse como industrias altamente rendibles e son unha das  maiores fontes de acumulación de capital xunto coas empresas de armas. Producen mercadorías sen as que sería difícil imaxinar o progreso actual (información, ocio, cultura, educación …) pero que lle debe a democracia aos medios de comunicación? En que medida os medios de comunicación configuran os nosos sistemas representativos á súa imaxe e semellanza? Como é que se converte os cidadáns en público e a política en espectáculo? Que son a campañas electorais para os medios? E para os votantes? Por qué os partidos se constrúen como marcas que compiten no mercado do voto tratando de captar o desexo do votante como se dun cliente se tratase?

A comunicación masiva ten modificado a política, non só o xeito no que se fai, senón tamén os contidos e os obxectivos que se formula. De aí que os medios sexan a forma en que se presenta/representa a política nas nosas mentes. Do mesmo xeito que a representación é o principio lexitimador de determinada forma de organización política, aquela que, como dixera Weber, ten resultado historicamente máis eficaz para o desenvolvemento do capitalismo. Os principios que rexen a política teñen  chegado a coincidir cos principios mercantís:

1.- oferta-demanda

2.- cuantificación e contaxe de vontades (mediante o voto)

3.- universalización dunha forma particular e histórica (o goberno representativo)

4.- Resolución de problemas pola técnica

5.- obxectivación e cousificación do suxeito político.

Os medios masivos teñen substituído a experiencia da xente, incluída a experiencia da política. Un fenómeno que se ve acrecentado coa extensión e fusión dos mass media coas redes sociais, e coa crecente fragmentación e illamento do suxeito. Os cidadáns xa non opinan, twitean, e seguen as contas sociais dos políticos como o fan cos seus cantantes favoritos.

Nada que non tiveran inventado hai tempo os estadounidenses ao deixar en mans dos storytelling, que son quen de colocar no mercado calquera mercancía contando unha boa historia, as campañas electorais. Contar historias, ser breves e ser emocionais foi a receita de David Axelrod (coñecido como o Narrador de Obama). E a dos novos políticos en España? Por qué temos a impresión de que as nosas  campañas se asemellan cada vez máis ás estadounidenses? No caso do Estado español os publicistas electorais transitan entre o guión cinematográfico e o folletín.

A función principal das campañas electorais é a ocultación de igual xeito que no comercio a publicidade dunha mercadoría se dirixe a potenciar o desexo do comprador e non a reflectir as características, as utilidades e os compoñentes do produto. O de menos son os programas electorais dos partidos e o de máis o desempeño do “líder”, a súa imaxe e as expectativas que consiga xerar. Se o público se identifica coa imaxe da marca o éxito de ventas está asegurado.

Necesariamente debemos preguntarnos que ten sido da política cando xa non se fai política.

Filosofía e Política.  XXXIII Semana Galega de Filosofía. Xoves 31. Noite 20:00 a 22:00. Bloque: A POLÍTICA A DEBATE

ÁNGELES DÍEZ RODRÍGUEZ. Doutora en C. Políticas e Socioloxía pola Universidade Complutense de Madrid (UCM), actualmente profesora do departamento de Cambio Social da Facultade de CC. Políticas da mesma universidade. Realizou o seu doutoramento no programa de América Latina contemporánea do Instituto Ortega y Gasset con varias estadías no Colegio de México en México Distrito Federal. As súas liñas de investigación principais teñen sido a acción colectiva, os movementos sociais e ONGs, as novas tecnoloxías da comunicación e a información nas súas repercusións sociais e os medios de comunicación e a política.

Actualmente traballa sobre violencia colectiva, conflito político, modelos democráticos, e a utilización de recursos cinematográficos na formación en Ciencias Sociais. Imparte docencia nas seguintes materias: Socioloxía Política, Bases sociais dos réximes políticos, Análise comparada das democracias, e cine social e político. Dirixe o Título propio da UCM sobre “Cine, fotografía e vídeo político e social” que cun grupo de oito docentes de diversas universidades de Madrid desenvolve a utilización de recursos audiovisuais nas ciencias sociais.

Entre os anos 2001 e 2004 co-dirixiu o curso “Medios de comunicación e manipulación” da Universidade Española de Educación a Distancia. Ten participado en documentais e escrito múltiplos artigos sobre a manipulación mediática. Na actualidade, ademais da docencia na UCM, coordina un seminario sobre Historia e teoría do poder que patrocina o Instituto Complutense de Ciencias da Administración (ICCA) do que tamén forma parte. Ten dirixido proxectos de Innovación educativa Complutense sobre a utilización do cine, a literatura e a música na formación universitaria en ciencias sociais. Algunhas das súas publicacións máis relevantes son “Podemos” y la folletinización de la política: Pablo González o Felipe Iglesias” (2014) “La 2ª Transición española: Suárez, Felipe VI, Podemos y el Escudo antimisiles” (2014) “La imagen de la mujer como propaganda de guerra: víctimas, instigadoras, testigos y oposición” (2014) “Ciberespacio y síntoma comunitario: una lectura a partir del 15M” (2013), “La percepción social de la calidad educativa en España” (2012), Manipulación y medios en la sociedad de la información (2007) El modelo de participación de las ONG. La construcción social del voluntariado y el papel de los Estados” en Cooperación para el desarrollo y ONG una visión crítica (2001) “Las ONG como campo de relaciones sociales” en Las ONG y la política (2002)“Nuevas tecnologías, educación y sociedad. Perspectivas críticas” (2003), Ciudadanía cibernética, la nueva utopía tecnológica de la democracia en Aprendiendo a ser ciudadanos (2003), e numerosos artigos e crónicas na revista dixital Rebelión (www.rebelion.org) sobre o 15M, medios de comunicación, manipulación, e conflitos políticos. Así mesmo ten impartido numerosas conferencias sobre o papel dos medios de comunicación nas novas formas de guerra e a manipulación mediática.

É membro da asociación de documentalistas DOCMA, da Asociación de educomunicadores Aire e da Unión de Cineastas, e do consello de redacción da Revista Esbozos.

Crise, adelgazamento e deformación dos conceptos ético-políticos

A maioría dos conceptos ético-políticos que manexamos na actualidade (liberdade, xustiza, igualdade, democracia, revolución, utopía, etc.) remóntanse á antigüidade, malia que convendremos en que o seu significado data das orixes da modernidade, como moi ben sinalara o filósofo alemán Reinhart Koselleck na súa historia conceptual. Sen embargo, parecera que nas últimas década asistimos a un adelgazamento e incluso deformación da propia semántica destes conceptos, como si se referiran a unha situación socio-política moi diferente.

Na presente conferencia analizarase se nos momentos de cambios culturais, políticos, económicos e sociais, e especialmente nos de crise xeneralizada como o que vivimos, os antigos conceptos vólvense caducos, e ata que punto é esta a ocasión máis propicia para investigalos. Así mesmo se mostrará como a crítica filosófica e ideolóxica resulta indispensable na tarefa, porque é precisamente nas crises cando os antigos paradigmas hexemónicos son substituídos por outros e resulta inaprazable buscar novos argumentos.

Filosofía e Política. XXXIII Semana Galega de Filosofía

Martes 29. Mañán 10:30 a 13:30. Bloque: REFLEXIÓN FILOSÓFICA SOBOR DA POLÍTICA 

CONCHA ROLDÁN é Profesora de investigación no Instituto de Filosofía (IFS) do CSIC, do que é Directora desde 2007. Ademais, é presidenta da Asociación de Ética e Filosofía Política (AEEFP) e da Sociedade española Leibniz para estudos do Barroco e da Ilustración (SeL), vicepresidenta da Asociación GENET (Red transversal de Estudos de Xénero) e presidenta da Comisión de Investigación da xunta directiva da Rede española de Filosofía (REF). Coordinadora no CSIC da liña de investigación “Conceptos e valores” e membro do Grupo Theoria cum praxi, é codirectora das coleccións Theoria cum Praxi (CSIC-Plaza y Valdés), Clásicos del Pensamiento (CSIC-Trotta) e Eidética (Herder); membro do Comité Científico da Colección Feminismos de Cátedra e de diversas revistas de filosofía (Isegoria, Daimon, Éndoxa, Revista de Filosofía, Clepsidra, Cuadernos Koré, Dilemata, Dianoia, etc.). Becaria da Fundación Alexander von Humboldt, foi profesora invitada na TU de Berlin, así como en universidades de Mainz, Munich, México e Argentina. Actualmente dirixe o Proyecto Europeo Marie Curie  “Philosophy of History and Globalisation of Knowledge. Cultural Bridges Between Europe and Latin America” e o proxecto I+D “Prismas filosófico-morales das crises. Cara unha nova pedagoxía social”. Ten numerosas publicacións sobre filosofía moderna, Ilustración, ética, estudios de xénero e filosofía da historia, entre as que cabe destacar os seus libros Entre Casandra y Clío. Una historia de la filosofía de la historia (1997, 2ª ed. 2005) e Leibniz. En el mejor de los mundos posibles (2015).

O “procés català” e a política do século XXI. Soberanías, representación e discurso para unha revolución democrática

Ridiculizado, minusvalorado e insultado, o proceso político republicano en Catalunya leva sete anos consolidando novas formas políticas, de discurso e de representación. Dende as movilizacións masivas ata a creación de novos suxeitos políticos (ANC) dende a trituración de vellos partidos (CiU, ICV, PSC…) ata a consolidación dunha vía democrática que leve á creación da República Catalana. A charla pretende trazar as claves do “procés” tanto dende elementos diacrónicos (o catalanismo político, o esgotamento do 78…) como os sincrónicos (crise económica, corrupción dos partidos, cambio xeracional).
Un aspecto a destacar do procés como esencial é a evolución do discurso independentista en termos da hexemonía cultural. Como conseguiu modular dende rexistros populares (redes, música, gráfica) a madurar o postnacionalismo catalán hacia posicións que actúan sobre os conflitos básicos das sociedades occidentais do século XXI: identidade/globalidade. Representación/política transnacional. Democracia/ mercado. Monarquía do 78/ república do XXI.

Filosofía e Política.  XXXIII Semana Galega de Filosofía

Luns 28. Noite 20:00 a 22:00. Bloque: A POLÍTICA A DEBATE. Filosofía e Política. XXXIII Semana Galega de Filosofía.

ANTONIO BAÑOS BONCOMPAIN. Xornalista, político, músico e escritor. Foi o cabeza de lista da CUP nas eleccións ao Parlamento de Cataluña de 2015 e resultou elixido deputado no Parlamento catalán. Anunciou a súa dimisión durante as negociacións de Junts pel Si e a CUP. Formalizó a súa renuncia ao acta de deputado o 12 de xaneiro de 2016. É membro da plataforma Sumar na que continúa militando trala súa dimisión como deputado. Nacido no distrito barcelonés de Nou Barris en 1967, é licenciado en Ciencias da información pola Universidade Autónoma de Barcelona. traballou en prensa escrita e foi colaborador do programa de radio de RNE Asuntos Propios, na sección Economía para idiotas. Publicou dous libros sobre economía, nos que se mostra crítico con esta disciplina e cos economistas. Obra: A Economía non existe. Libelo contra a Econocracia (Os Libros do Lince, 2009). Posteconomía. Cara a un capitalismo feudal (Os Libros do Lince, 2012). A rebel-lio catalá (A Butxaca, 2013).